مخازن سوخت هواپیما(Fuel Tanks)

دوشنبه, ۶ آبان ۱۳۹۲، ۰۱:۳۷ ب.ظ

این مخازن قسمتی از ساختمان بدنه هواپیما می باشد که به صورت مخازن نفوذ ناپذیری ساخته شده اند و این مخازن عمدتا" در بال های هواپیما دیده می شود ولی در نقاط دیگر بدنه هواپیما نیز ممکن است وجود داشته باشد.lمثلا در هواپیمایی مثل تورنادو یا tu-22M مخازن سوخت دورن سکان عمودی نیز وجود دارند. هر حادثه و تصادف و برخوردی می تواند این مخازن را از شکل طبیعی خود خارج کند و یا باعث شکاف اتصالات و حرکت سوخت شود. این مخازن قابل برداشتن نیستند و جزئی از سازه هستند بنابراین بازرسی آنها کمی دشوارتر است.
چون اغلب هواپیماها در بال خود سوخت ذخیره می کنند هواپیماهای بال بالا موقع سانحه از نظر نشت سوخت ایمنی بیشتری دارند.
در هواپیماهای مسافربری اغلب سوخت در بالها ذخیره می شود.

یک تکنیسین به داخل بال هواپیما رفته و مشغول بازرسی مخزن سوخت است. به دلیل وجود بخارات سوخت ماسک اکسیژن الزامی است. در نیروی هوایی کشور خودمان هم مردان کوتاه قد برای بازرسی مخازن سوخت C-130 استخدام میشوند.

مخازن سوخت متعدد کنکورد که برای حفظ تعادل سوخت در آنها جابجا میشد.

گاهی در سکان ها هم سوخت ذخیره می شود.

این هم جنگنده بمب افکن تاکتیکی اف111 که از مخازن متعددی استفاده میکند.

2. تانکهای غیر قابل انعطاف یا تانک های محکم و سفت: ( Rigid tanks ) این تانک ها معمولا" ورقه هایی از جنس آلومینیوم یا دورآلومین هستند که داخل این مخازن تیغه هایی تعبیه شده که از جابجایی زیاد سوخت در داخل جلوگیری کند که البته این جابجایی ها در حرکت های چرخشی هواپیما زیاد است. این مخازن درون هواپیما تعبیه میشود و اغلب قابل جدا شدن هستند. فذق آنها با مخازن Integral این است که جزئی از ساختار بدنه نیستند و اغلب در هواپیماهای کوچک استفاده می شوند. مثل سسنا172

نمنونه ای از مخزن سوخت Integral

مخزن سوخت Integral هواپیمای سسنا 172

3. مخازن قابل انعطاف : ( Flexible tanks )
این مخازن جعبه هایی قابل انعطاف از جنس پلاستیک و یا مشابه آن می باشد که توسط موادی به طور مناسب در بال ها و یا نقاط دیگر بدنه تعبیه شده اند و این مخازن به وسیله فشار و پیچ هایی دو سر دنده ای در خود محکم شده اند. مزیتی که این نوع مخازن دارند این است که تکان هایی که بر اثر حوادث مختلف به وجود می آید اغلب آسیبی به این مخازن نمی زند مگر اینکه این مخازن توسط فلزات نوک تیز و دندانه دار بریده شود، هر چند از معایب این نوع مخازن می توان از انتشار بخارات سمی که در اثر احتراق و سوختن خود این مخازن به وجود می آید را نام برد.
این نوع مخازن به علت سبک بودن بسیار مورد استفاده UAV ها و هواپیماهای رزمی است و در بالگرد های نظامی هم استفاده میشود. این مخازن اگر با مواد خاصی که قابلیت انبساط دارند ساخته شوند به مخازنی ضد گلوله تبدیل می شوند که نمونه ای از آن در بالگرد ترابری CH-53 استفاده شده است.

مخازن انعطاف پذیر بجز در هوانوردی مصرفی بسیار زیاد دیگری هم دارند.

4.مخازن سوخت کمکی: ( Auxiliary tanks )
این مخازن در بیشتر هواپیماهای با طول پرواز زیاد بکار گرفته می شود و در محل های مناسبی از هواپیما مثل زیر بال یا بدنه و یا نوک بالها به مخازن اصلی اضافه می شوند و گهگاهی نیز در خود بدنه هواپیما کار گذاشته می شوند. و در جنگنده ها کاربرد بیشتری دارند(Drop tanks مخازن سوخت رها کردنی) که در هواپیماهای جت قدیمی برای نبرد هوایی مجبور به رها کردن مخازن بودند مثل F-86 Sabre در جنگنده های جدید نیاز به رها کردن نیست ولی چون قدرت مانور و سرعت کاهش می یابد در موارد اضطراری خلبان آنرا جدا می کند.
یکی از کاربرد های جالب این مخازن ایجاد تعادل در هواپیماست. مثلا در جنگنده F-84G در زیر یکی از بالها یک بمب اتمی حمل میکرد و برای حفظ تعادل در سمت دیگر یک مخزن سوخت! یا مثلا جنگنده سوپر اتاندارد تنها قادر به حمل یک موشک اگزوسه بود و برای حفظ تعادل در سمت دیگر مخزن سوخت حمل میکرد!
قابل ذکر است مخازنی که در نوک بالها استفاده می شود حتما" باید از جنس فایبر گلاس ساخته شده باشد ولی مخازن بزرگتری نیز هستند که از فلزات ساخته شده اند تا فشارهایی را که به آنها واردمی شود را تحمل کنند با توجه به اینکه اغلب سوخت این مخازن در ساعات اولیه پرواز به مصرف می رسند لذا این سوخت ها سبب افزایش احتمال آتش سوزی نمی شوند و اگر حالت اضطراری برای هواپیما در حین پرواز اتفاق بیافتد خلبان می تواند این مخازن را از هواپیما جدا کند.